پشتپرده اقدام دولت در آزادسازی واردات کالاهای اساسی از استانهای مرزی | کوهنورد: واردات بدون انتقال ارز باعث افزایش شدید قیمتها میشود
به گزارش اقتصادنیوز؛ چندی پیش گمرک اعلام کرد از ابتدای آذر ماه، امکان واردات کالاهای اساسی به جز گندم، بدون انتقال ارز از گمرکات استانهای مرزی کشور فراهم شده است.
براساس این مصوبه، واردکنندگان میتوانند کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، حبوبات، گوشت قرمز، ذرت و کنجاله بدون نیاز به انتقال ارز از استانهای مرزی و تنها با ثبت سفارش یا ثبت آماری و با اخذ مجوزهای قانونی، قرنطینه و بهداشت استاندارد وارد کشور کنند. این تصمیم در شرایطی گرفته شده است که بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند میتواند اثر گستردهای برای بازار کالاهای اساسی به همراه داشته باشد.
اقتصادنیوز در گفتوگو با مرتضی کوهنورد نایب رییس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، ابعاد این مصوبه و پیامدهای آن را برای اقتصاد کشور بررسی کرد.
کوهنورد با اشاره به اهداف دولت از این تصمیم و پیامدهای احتمالی آن به این نکته اشاره میکند که این اقدام از یک سو، با گسترش واردات همراه خواهد شد و به این طریق، فشارها بر قیمتها کاهش خواهد یافت و با این شرایط روند توزیع این کالاها در بازار را تسهیل همراه خواهد شد. اما از سوی دیگر افزایش واردات از استانهای مرزی ممکن است باعث رقابت بیشتر در بخشهای مختلف بازار و حتی تاثیرات منفی بر تولید داخلی شود.
او همچنین به اشکالات موجود در این مصوبه و چالشهایی که ممکن است در آینده ایجاد شود، اشاره کرد و توضیحاتی در خصوص دلایل آزادسازی واردات و نگرانیهای اقتصادی موجود ارائه داد.
مشروح گفتگوی مرتضی کوهنورد نایب رییس کمیسیون واردات را با اقتصادنیوز بخوانید.
***
* جناب کوهنورد! گمرک در مصوبهای واردات کالای اساسی به جز گندم را از استانهای مرزی کشور آزاد کرد و گمرکات استانهای مرزی مجاز شدند کالاهای اساسی را بدون انتقال ارز و با اخذ مجوزهای لازم وارد کشور کنند. این تصمیم با چه اهدافی اتخاذ شده و چه پیامدهایی برای بازار داخلی به همراه خواهد داشت؟
این برداشت وجود دارد که با توجه به کمبود کالاهای اساسی و بهویژه مواد اولیه غذایی، نهادههای دامی و گیاهی، موجودی این اقلام به شدت کاهش یافته است. به همین دلیل، دولت تصمیم گرفته تا واردات این کالاها را بدون انتقال ارز مجاز کند تا بخشی از این کمبودها جبران شود.
اما در حالی که این اقدام ممکن است در کوتاهمدت به تامین نیازهای بازار کمک کند، اشکالات قابل توجهی به این تصمیم وارد است. از جمله اینکه واردات بدون انتقال ارز میتواند منجر به افزایش بهای تمامشده کالاها و نهادهها شود، چرا که ارز آزاد جایگزین ارز ترجیحی یا نیمایی میشود که قبلاً برای واردات تخصیص داده میشد. این امر ممکن است نه تنها فشار بیشتری بر قیمت کالاهای اساسی وارد کند، بلکه به مشکلات جدیدی در روند تأمین معیشت مردم و کنترل تورم دامن بزند.
*اشاره کردید که در مصوبه ابلاغی به واردات کالا «بدون انتقال ارز» اشاره شده است. این روش واردات با سیستمهای قبلی چه تفاوتی دارد؟
واردات کالا «بدون انتقال ارز» به این معناست که دیگر نیازی به قرار گرفتن در نوبت تخصیص ارز و گذراندن مراحل پیچیده برای تأمین ارز نیست. به عبارت دیگر، واردکنندهها دیگر مجبور نخواهند بود کالایی را صادر کند و سپس ارز حاصل از صادرات را به تالار تخصیص ارز بیاورد تا در اختیار واردکنندگان قرار دهد.
با این روش، فرآیند انتقال و برگشت ارز به کشور به طور مستقیم از میان برداشته میشود و واردات کالا به سادگی و با ارز آزاد انجام خواهد شد. این تغییر میتواند به تسهیل روند واردات و رفع برخی مشکلات ارزی کمک کند، اما در عین حال چالشهایی نیز به همراه خواهد داشت.
از آنجایی که واردات کالاهای اساسی «بدون انتقال ارز» انجام میشود، دیگر از ارز ترجیحی یا ارز نیمایی که پیشتر برای واردات این کالاها تخصیص داده میشد، استفاده نخواهد شد. به همین دلیل، بهای تمامشده مواد اولیه در بخش غذا به طور چشمگیری افزایش مییابد. این موضوع نه تنها به افزایش هزینههای تولید منجر میشود، بلکه برخلاف اهداف اولیه دولت در راستای کنترل قیمتها و تأمین معیشت مردم است، زیرا باعث فشار بیشتر بر قیمت کالاهای اساسی و به تبع آن بر قدرت خرید مصرفکنندگان خواهد شد.
افزایش شدید قیمت ها در راه است؟
*یعنی باید منتظر افزایش شدید قیمت در کالاهای اساسی باشیم؟
بله، این موضوع باعث افزایش شدید قیمتها خواهد شد، چرا که با افزایش هزینههای خوراک دام، طبیعی است که قیمت لبنیات نیز به طور قابل توجهی افزایش پیدا کند. لبنیات که در یکی دو ماه گذشته بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت داشته، پس از این اتفاق ممکن است باز هم ۳۰ تا ۴۰ درصد دیگر گران شود. این یک مشکل اساسی است؛ زیرا دولت با هدف جبران کمبود موجودی در بازار و کاهش تاثیرات روانی منفی آن، این تصمیم را اتخاذ کرده است، اما در عمل این اقدام منجر به افزایش شدید قیمتها و فشاری مضاعف بر معیشت مردم خواهد شد. در نتیجه، علاوه بر تأمین کالاها، تأثیر این تغییرات بر قدرت خرید مردم نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
*با توجه به مشکلات موجود در تأمین ذخایر کالاهای اساسی، آیا آزادسازی واردات بدون انتقال ارز میتواند به رفع این کمبودها کمک کند؟
نکتهای که در حال حاضر وجود دارد این است که نیاز داخل به شدت با مشکل مواجه شده است و موجودی ذخایر محصولاتی که قرار است بدون انتقال ارز وارد شوند، تأمین نمیشود. به این ترتیب، ذخایر اضافه میشود، واردات تا حدودی افزایش پیدا میکند و شاید اعتراضات کمتر شود. زیرا هرچه جلوتر برویم، کمبود موجودی بیشتر محسوس میشود. در ظاهر با کمبود مواجه نیستیم، اما این به قیمت افزایش نرخ و کوچک شدن سفره مردم تمام میشود.
مصوبهای برای بازگشت ارز حاصل از صادرات
* هدف اصلی دولت از آزادسازی واردات با قیمت آزاد، بازگشت ارز به چرخه اقتصادی و حل مشکل مسدود شدن کارتهای بازرگانی است. این تصمیم چه تاثیری بر قیمت کالاهای اساسی داخلی خواهد داشت؟
دیدگاه دولت ممکن است این باشد که بسیاری از دارندگان کارتهای مرزنشینی و پیلهوران، که ارز حاصل از صادرات را با شیوههای قبلی به چرخه اقتصادی بازنگرداندهاند، با آزاد شدن واردات کالاها با قیمت آزاد، انگیزهای برای بازگرداندن ارز خود پیدا کنند و بدین ترتیب، امکان آزادسازی کارتهای بازرگانی فراهم آید. این اقدام به آنها این فرصت را میدهد که از مشکلات مسدود شدن کارت بازرگانی رهایی یابند و بتوانند به فعالیتهای تجاری خود ادامه دهند.
در حقیقت، دولت این تصمیم را با دو هدف اصلی اتخاذ کرده است؛ یکی بازگشت ارز به چرخه اقتصادی و دیگری تأمین نیازهای داخلی. همچنین، این تصمیم زمینهای را فراهم میآورد تا کسانی که قصد دارند قیمت کالاهای اساسی داخلی را افزایش دهند، بتوانند به راحتی این کار را انجام دهند. این امر میتواند فشار بیشتری بر قیمتها و معیشت مردم وارد کند، بهویژه در شرایطی که تقاضا برای کالاهای اساسی افزایش یافته است.
* با توجه به موارد مطرح شده، میتوان نتیجه گرفت که این مصوبه به طور مستقیم منجر به افزایش قیمت کالاهای اساسی خواهد شد؟
بله، قطعاً، حتی قیمت گوشت و مرغ نیز افزایش مییابد، چون خوراک دام گران میشود. محصولات لبنی که از اینها حاصل میشود و فرآوردههای پروتئینی که نیاز به خرید گوشت و مرغ و غیره دارند، گران میشوند و تمام اینها گران میشود.
افزایش قیمتها در راه است
طعا شاهد افزایش قیمت در کالاهایی مانند گوشت، مرغ، لبنیات و همچنین محصولات حاوی آرد، انواع آرد، ذرت، گندم و جو خواهیم بود. این اقلام از جمله کالاهایی هستند که به طور مستقیم تحت تاثیر تغییرات در هزینههای واردات و افزایش قیمت مواد اولیه قرار خواهند گرفت، و میتوان به راحتی پیشبینی کرد که قیمتهای آنها در آینده نزدیک به شدت افزایش یابد.
*خبری هم منتشر شد مبنی بر اینکه ۲۵ کشتی حامل کالای اساسی در بنادر معطل ماندهاند. این موضوع ناشی از چیست؟
دقیقاً همان است که عرض کردم. اکنون کمبود داریم و ذخایر کاهش پیدا کرده و دولت این مجوز را داده که کالا را بدون انتقال ارز وارد کنید، و این به دلیل سیاستهای غلط گذشته بوده است. دولت اصرار داشته که بخش خصوصی بیاید ارز خود را به تالار عرضه کند تا این ارز در اختیار واردات نهادهها قرار بگیرد.
در حالی که این تأمین ارز میتوانست از محل ارز حاصل از صادرات نفت، گاز، پتروشیمی، میعانات، و شرکتهای خصولتی یا نهادهای عمومی تأمین شود. چون این اتفاق نیفتاده است، مجموعههایی هستند که شش ماه، نه ماه و ده ماه در نوبت تخصیص ارز هستند و نتوانستهاند ارز خود را تأمین کنند.
از آنجایی که واردات کالاهای اساسی «بدون انتقال ارز» انجام میشود، دیگر از ارز ترجیحی یا ارز نیمایی که پیشتر برای واردات این کالاها تخصیص داده میشد، استفاده نخواهد شد. به همین دلیل، بهای تمامشده مواد اولیه در بخش غذا به طور چشمگیری افزایش مییابد. این موضوع نه تنها به افزایش هزینههای تولید منجر میشود، بلکه برخلاف اهداف اولیه دولت در راستای کنترل قیمتها و تأمین معیشت مردم است، زیرا باعث فشار بیشتر بر قیمت کالاهای اساسی و به تبع آن بر قدرت خرید مصرفکنندگان خواهد شد.
ارسال نظر